Дар ду моҳи охир нархи сабзӣ дар Тоҷикистон панҷ маротиба афзоиш ёфт. Агар дар аввали моҳи март як кило сабзиро бо нархи 2 сомонӣ дар бозорҳои Душанбе ва Хуҷанд харидан имконпазир буд, вале имрӯз он то 10 сомонӣ арзиш дорад.

Ба гуфтаи коршиносон, нархи сабзӣ ба мисли дигар намудҳои сабзавот ба мавсимӣ будани он вобастагӣ дорад. Одатан, ҳамасола нархҳои сабзавот моҳҳои апрел ва май боло мераванд, аммо на ба мисли соли равон. Аммо ин дер давом нахоҳад кард: нархи он бо пайдоиши ҳосили нав дар аввали моҳи июн босуръат паст мегардад.

Дар ҷануби Тоҷикистон бошад сабзии тирамоҳиро то миёнаи фасли сармо ҷамъоварӣ мекунанд. Он дар ноҳияҳои Ҷалолиддини Балхӣ, Ҷайҳун, Шаҳритус ва Фархор хуб сабзида,  ҳосили фаровон медиҳад.

Дар шимол кишвар шаҳри Истаравшан бо сабзӣ машҳур аст.

Дар аввали сол равон дар ноҳияи Балхӣ аз ҳар гектар замин 60 тонна сабзӣ ҷамъоварӣ карда шудааст, ки ин беҳтарин нишондиҳанда дар Тоҷикистон мебошад.

Ҳамин тавр, ҳосили миёнаи сабзӣ дар Тоҷикистон вобаста ба шароити минтақаҳое, ки он парвариш карда мешавад, аз 40-45 тонна мебошад.

Харидорони яклухт зироатҳои сабзиро аз деҳқонон мустақиман аз саҳро мехаранд.

Танҳо дар моҳҳои апрел ва май ҳосил нест гардида, истеҳсолкунандагон маҳсулотро аз анборҳои яхдон ба тоҷирон тариқи савдои яклухт медиҳанд.

Сабзии зараровар

Дар моҳи майи солҳои 2017-2019 нархи сабзӣ дар моҳи охири баҳор мӯътадил, яъне аз 2,5 то 3,5 сомонӣ буд ва соли гузашта то 2 сомонӣ арзиш дошд.

Коршиносон сабаби болоравии нархи сабзиро дар соли 2021 дар набуди ин маҳсулот дар бозорҳо маҳз дар ду моҳи охири баҳорӣ мебинанд.

“Тоҷикистон худро пурра бо сабзӣ таъмин мекунад ва метавонад боқимондаи зироатро тару тоза содирот намояд. Хусусан дар фасли тирамоҳ ва зимистон, он арзон мебошад. Ва  Тоҷикистон наметавонад сабзиро дар яхдон нигоҳ дошта ва нархи онро низ мӯътадил нигоҳ дорад, - мегӯяд агроном Алибек Шоҳмурод.

Вале, ба гуфтаи деҳқон Ризомад Муҳибуллоев, соли гузашта нархи сабзӣ хеле арзон буда, истеҳсолкунандагон фоидаи кам гирифтанд, аз ин рӯ имсол онро камтар коштанд.

Ба гуфтаи роҳбари Ассотсиатсияи хоҷагиҳои деҳқонии Тоҷикистон Азизбек Шарифов, сабаби асосии ҷаҳиши ғайримуқаррарии нархи сабзӣ дар мавсими имсола пешгӯӣ накардани соҳаи кишоварзӣ ва дастгирии истеҳсолкунандагон аст:

«Пас аз пошхӯрии Иттиҳоди Шӯравӣ, танқид ё норизоятӣ аз иқтисоди нақшавӣ муд шуд. Аммо, дар шароити иқтисоди бозорӣ банақшагирӣ ва пешгӯии истеҳсоли маҳсулоти кишоварзӣ зарур аст. Деҳқонон талаботи бозорро намедонанд, ба онҳо роҳнамо ва дастурҳо додан лозим аст, ки кадом маҳсулот фоидаовартар аст. Бинобар ин дар мо ҳамнша чуни наст, ки як сол пиёз арзон мешавад ва соли оянда гарон ва ҳамин тавр, бо сабзӣ, караму картошка низ чунин аст. Мутаассифона, ин ҳамасола такрор мешавад".

Ёдовар мешавем, ки соли гузашта кишоварзони Тоҷикистон дар фасли баҳор ва тобистон дар фурӯши сабзӣ мушкилоти зиёде доштанд, ки ҳатто онро бо арзиши 2 сомонӣ барои як кило фурӯхтан душвор буд.

Бозори "Панҷшанбе". 24.05.2021
Asia-Plus/Ҳалим Ҷӯраев

Ба эҳтимоли зиёд, чунин нархи пасти сабзӣ ва набудани талабот ба он боис шуд, ки бисёре аз истеҳсолкунандагон тасмим гирифтанд, ки имсол сабзӣ парвариш накунанд, ки ин ҳоло сабаби асосии болоравии нархҳо шудааст.

Ҳамсояҳо сабзии зиёд доранд

Ба гуфтаи савдогарони бозор, интиқоли сабзӣ аз Узбакистон ба Тоҷикистон мушкил аст ва метавонад арзиши онро дар кишвар поин барад.

Тавре маълум аст, ин давлати ҳамсоя яке аз пешсафони ҷаҳон дар соҳаи парвариши сабзӣ мебошад (дар як сол зиёда аз 2,3 миллион тонна истеҳсол мекунад, ки баъд аз Чин ҷойи дуюмро мегирад).

Аз ҷиҳати ҳосилнокӣ бошад аз 1 гектар, Узбекистон аз рақибони наздики ҷои аввалро мегирад, ки онҳо аз ҳар гектар замин ба ҳисоби миёна 70 тонна ҳосил мегиранд.

Истеҳсоли сабзӣ дар саросари ҷаҳон  як миллион гектар зиёда аз 25 миллион тоннаро ташкил медиҳад.

Тоҷикистон ҳамасола тақрибан 300 ҳазор тонна сабзӣ парвариш мекунад, ки дар солҳои гуногун дар байни зиёда аз 120 кишвари истеҳсолкунанда ҷойҳои аз 20 то 30-ро ишғол мекунанд. Солона дар кишвар тақрибан дар 7 ҳазор гектар замин сабзӣ кошта мешавад.

Маълум аст, ки набудани роҳнамо дар бозор ҳатто боиси нархҳои ғайримуқаррарии сабзавоте мегардад, ки дар ҷумҳурӣ онро фаровон мерӯянд.

"Аз ин рӯ, ман чунин андеша дорам, ки чунин нархҳо. яъне - 10 сомонӣ арзиш барои як кило сабзӣ дар Тоҷикистон - танҳо сафсата аст", - бо тааҷҷуб мегӯяд агроном Алибек Шоҳмурод.

Лутфан, хабари муҳим, суол ва аксу видеоҳои ҷолибро дар бораи масоили ҳалталаби ҷомеа ба Asia-Plus тариқи Viber, Telegram, Whatsapp, Imo бо рақами +992 93 792 42 45 фиристед. 

Дар Telegram, Facebook, Instagram, Viber, Яндекс.Дзен, OK ва Google Новости бо мо бимонед.