Дар зарфи 6 моҳи соли 2025 қурби расмии сомонӣ нисбат ба доллари ИМА ба андозаи 9,4% боло рафт. Дар ин бора Бонки миллии Тоҷикистон (БМТ) хабар медиҳад. Дар ҳамин давраи соли гузашта қурби асъори маҳаллӣ 2,7% боло рафта буд.
“Бо назардошти вазъи душвор дар иқтисоди ҷаҳонӣ, қурби расмии асъори миллии бисёр кишварҳо - шарикони асосии тиҷоратии Тоҷикистон тағйир ёфтанд”, - зикр мекунанд дар Бонки миллӣ.
Аз ҷумла, қурби рубли Русия дар муқобили доллари амрикоӣ дар ним сол ба андозаи 22,8%, рубли Буларус - 14,6%, сӯми Ӯзбекистон - 2,1%, тангаи Қазоқистон - 0,6% ва юани Чин - 0,4% боло рафт. Дар ҳамин ҳол, қурби лираи Туркия нисбат ба доллари амрикоӣ 12,6% ва соми Қирғизистон - 0,5% поин рафт.
Мутахассисони Бонки миллии ҷумҳурӣ болоравии қурби мубодилаи сомонӣ нисбат ба долларро “таъсири маҷмӯи омилҳои беруна ва дохилӣ” маънидод мекунанд.
“Ҳаҷми воридшавии асъори хориҷӣ ба ҷумҳурӣ, рӯйдодҳои геополитикӣ ва иқтисодӣ, тасҳеҳи сиёсати молиявии бонкҳои марказии кишварҳои пешрафта аз ҷумлаи омилҳои берунианд”, - изҳор дошта буданд қаблан ба “Азия-Плюс” дар БМТ.
Тибқи арзёбии мутахассисон, дар ин масъала “ҷараёни қурби рубли русӣ нисбат ба доллари ИМА, ки ба тағйирёбии нархҳо ба манбаъҳои энергетикӣ, мухолифатҳои тиҷоратӣ ва ноустуворӣ дар бозорҳои молиявии минатқавӣ ва ҷаҳонӣ вобаста аст”, таъсири бештар дорад.
“Миёни омилҳои дохилӣ метавон тамоюли тағйири талабот ба асъори хориҷӣ дар бозори дохилӣ ва самаранокии низоми бонкӣ дар таъмини талаботи шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ ба асъори хориҷиро номбар кард”, - таъкид доштанд дар БМТ.
Дар Бонки миллӣ зикр карданд, ки ҷараёни ҳам омилҳои беруна ва ҳам дохилӣ ба тағйирёбиҳои мавсимӣ осебпазир буда, мутаносибан дар сатҳи таъсири онҳо ба қурби сомонӣ дар давраҳои гуногун ифода меёбад.
Мувофиқи маълумоти “Самтҳои асосии сиёсати пуливу қарзии Тоҷикистон барои соли 2025 ва давраи миёнамуҳлат”, сиёсати қурбии БМТ ба реҷаи қурби танзимшавандаи шинокунандаи асъор, бидуни муқаррар кардани ҳудудҳои сабтшудаи тағйирот асос ёфтааст.
Қурби расмии сомонӣ нисбат ба асъори хориҷӣ бар асоси талаботи бозор ва пешниҳод дар бозори дохилии асъор шакл мегирад. Дахолати Бонки миллӣ дар ин реҷа хусусияти истиноӣ дошта, танҳо дар сурати ҷой доштани зарурати воқеӣ амалӣ мешавад.
Руcский